Verzien: het overzicht van Ian Stevenson

Geplaatst door

Titus Rivas (publicatiedatum: 26 March, 2006)

Samenvatting

Beknopte samenvatting van het overzicht van Ian Stevenson van 'verzien' oftewel 'maternal impression', de specifieke psychogene invloed van een aankomende moeder op de vorming van haar vrucht.

Tekst

Verzien: een samenvatting van het overzicht van Ian Stevenson

door drs. Titus Rivas

1. Inleiding
In mijn overzichtsartikel van de literatuur over Intrasomatische Psychokinese (Rivas, 1991) ben ik onder meer kort ingegaan op het verschijnsel 'verzien', in het Engels aangeduid als 'maternal impression'. Het gaat daarbij om psychokinetische of telepathische invloeden uitgaande van indrukken of gedachten van een zwangere vrouw die inwerken op het lichaam of de ziel van het ongeboren kind dat ze bij zich draagt. Invloeden die uiteindelijk leiden tot specifieke somatische afwijkingen bij dat kind. Zoals ik toen aangaf, probeerde Ian Stevenson reeds in 1991 een overzicht van dit verschijnsel gepubliceerd te krijgen. Dit lukte hem echter pas in 1997, toen zijn lijvige tweedelige werk Reincarnation and Biology en de kortere versie daarvan, Where Reincarnation and Biology Intersect uitgegeven werden door Praeger. In dit stuk wil ik een korte samenvatting geven van het gedeelte van Reincarnation and Biology (Volume 1, Chapter 3) dat Ian Stevenson wijdt aan verzien.

2. Literatuuroverzicht
Ian Stevenson besteedt in zijn werk primair aandacht aan het verschijnsel 'maternal impression' omdat dit een mogelijke alternatieve verklaring zou kunnen vormen voor reïncarnatie in gevallen waarin kinderen geboren worden met moedervlekken en dergelijke die verwijzen naar dodelijke verwondingen. Hij heeft zelf enkele gevallen van verzien uit de eerste hand bestudeerd, maar voordat hij daarop ingaat, besteedt hij eerst veel aandacht aan de literatuur over intrasomatische parergie in het algemeen en over verzien in het bijzonder.
Zo komen onder andere stigmatisatie en intrasomatische effecten van identificatie, suggestie en herbeleving aan bod.
Over verzien zegt hij dat dit tot aan de 17e eeuw als een reëel verschijnsel werd gezien, maar dat men er vanaf die tijd steeds sceptischer over werd. Zo noemde de Duitse fysioloog Johannes Muller in de jaren 1830 drie redenen waarom hij er niet in geloofde: (a) er zijn geen geschikte verbindingen tussen moeder en kind die de effecten kunnen verklaren, (b) veel zwangere vrouwen maakten aangrijpende dingen mee die de vorm van de foetus echter helemaal niet veranderden en (c) de meeste aangeboren afwijkingen bij kinderen komen niet overeen met angstaanjagende ervaringen van hun moeders tijdens de zwangerschap. Desondanks bleven er altijd medici die nieuwsgierig waren naar het kennelijk 'paranormale' en tamelijk zeldzame fenomeen verzien. Een vroeg overzicht van het verschijnsel werd geboden door W.C. Dabney in zijn 'Maternal impressions' uit 1890. Hij concludeerde daarbij dat er in zo'n 77 procent van de door hem beschreven gevallen een behoorlijk grote, specifieke overeenkomst was tussen een indruk die de moeder tijdens de zwangerschap had opgedaan en de lichamelijke afwijking van haar kind. Dabney benadrukte overigens dat verzien slechts een deel van alle aangeboren afwijkingen en misvormingen kon verklaren. Dit overzicht vond betrekkelijk weinig bijval en Stevenson legt hierbij een verband met een toenemend materialistisch mensbeeld onder medici.
Ian Stevenson heeft zelf uit de hem bekende literatuur vijftig gevallen gedistilleerd die voldeden aan zoveel mogelijk van de volgende criteria:
- Er was sprake van betrouwbare getuigen (met name artsen),
- Er was een specifieke overeenkomst tussen de indruk van de moeder en de afwijking bij haar baby,
- Er was een uitgebreide beschrijving van het geval,
- Er waren ongewone aangeboren afwijkingen.
Het gaat Stevenson er dus niet om, om zoals Dabney een representatief overzicht te bieden van alle mogelijke gevallen van verzien, maar hij concentreert zich met name op die gevallen die aanwijzingen bevatten voor een parapsychologisch proces.
De gevallen worden door Stevenson onderscheiden naar stimulus, in bijvoorbeeld gevallen waarin de moeder iets schokkends heeft gezien en gevallen waarin ze daar alleen over heeft gehoord. In 68 procent van de gevallen ging het om een ervaring die direct of indirect verband hield met een vorm van geweld. In de meeste gevallen was de aankomende moeder hier erg van geschrokken door geraakt.
De meeste gevallen betreffen trouwens het eerste trimester van de zwangerschap, maar er komen enkele gevallen voor die betrekking hebben op het einde van de zwangerschap.
Voorbeelden van de gevallen uit het literatuuronderzoek zijn:
- Een vrouw was aanwezig toen de arm van een zesjarig kind werd geamputeerd nadat hij verminkt was geraakt bij een verkeersongeluk. Haar kind werd geboren zonder linkerhand en linkerpols.
- De echtgenoot van een zwangere vrouw werd door zijn linkerborst geschoten en zij zag de wonden kort nadat hij gewond was geraakt. Bij haar kind waren na de geboorte rode moedervlekken aan de linkerkant van zijn borst en rug te zien.
- Een zwangere vrouwe raakte na te zien van een jongeman met een uitgerekte middelvinger (die het gevolg was van een ongeluk) geobsedeerd door deze afwijking. Haar kind vertoonde bij de geboorte een ongewoon grote middelvinger aan zijn linkerhand.
In zo ongeveer 92 procent van deze gevallen is de overeenkomst tussen stimulus en afwijking erg groot. Dit is dus zelfs nog een hoger percentage dan het percentage dat Dabney gevonden had. Van belang is verder dat er enkele zeer zeldzame afwijkingen bij de door Stevenson besproken gevallen zitten, zoals het ontbreken van een penis bij de geboorte, waarvan er tot 1997 in het algemeen slechts 15 gevallen bekend waren. Er zijn gevallen van het ontbreken van een penis (of de voorhuid daarvan) waarin de aanstaande moeder getuige was geweest van een besnijdenis of daarover had gehoord.

3. Gevallen van Ian Stevenson
Dr. Stevenson sluit zijn bespreking van verzien af met zeven gevallen die hij zelf uit de eerste hand heeft onderzocht. Deze zijn niet allemaal even indrukwekkend. Interessant is in ieder geval het Franse geval van Astride Stevaux, die geboren werrd met een verminkte hand, die leek op de hand van haar vader die hij op 17-jarige leeftijd had verwond aan een machine. Verder het geval van Sampath Priyasantha uit Sri Lanka, die geboren werd zonder amen en met misvormde voeten nadat zijn moeder vervloekt was met de woorden 'Je zult een misvormd kind krijgen.'
Ook het geval van Laadley Ali is belangwekkend. Toen zijn moeder al vijf zoons op de wereld had gezet, werd ze opnieuw zwanger. Sommige vrienden van haar zeiden dat ze dit keer een dochter moest krijgen. Ze antwoordde hierop: 'Oh, nee! Ik wil geen meisje. Mijn baby moet een jongen zijn, zelfs als dat betekent dat hij kreupel is.' Laadley werd geboren zonder benen en miste bovendien de helft van zijn linker onderarm. Stevenson zegt hierover terecht: 'Haar wens om koste wat kost een jongen te krijgen, kan de misvormingen bij haar baby veroorzaakt hebben. Als we deze laatste mogelijkheid aanvaarden, staan we voor de vraag waarom Laadley het leven van een invalide zou moeten leiden enkel en alleen om de wens van zijn moeder te bevredigen dat ze tegen elke prijs een jongen zou krijgen. Het geval vormt daarmee, net als het geval van Sampath Priyasantha, een uitdaging voor hen die de theodicee [vraag naar de oorsprong van het kwaad, T.R.] bestuderen.' (blz. 173).
Stevenson besluit zijn verhandeling met de overweging dat het afnemende geloof in verzien misschien positief doorgewerkt kan hebben op het minder vóórkomen ervan. Intrasomatische parergie hangt immers ook volgens Ian Stevenson samen met geloof (Rivas, 1999).

Literatuur
- Rivas, T. (1991). Intrasomatische parergie: De directe invloed van geestelijke voorstellingen op de fysiologie van het eigen lichaam. Deel 2. Tijdschrift voor Parapsychologie, 58, 2, 10-25.
- Rivas, T. (1999). Intrasomatische parergie: Theoretische beschouwingen. Spiegel der Parapsychologie, 37, 1, 25-35.
- Stevenson, I. (1997). Reincarnation and Biology (2 volumes). Londen/Westport: Praeger.
- Stevenson, I. (1997). Where Reincarnation and Biology Intersect. Londen/Westport: Praeger.

Dit artikel werd in 1999 gepubliceerd in Spiegel der Parapsychologie, jaargang 37, nummer 4, blz. 156-159.

Contact: titusrivas@hotmail.com