Over de grens van leven en dood (Reunions)
Geplaatst door
Titus Rivas (publicatiedatum: 3 July, 2009)
Samenvatting
Boekbespreking door Titus Rivas van het boek Over de grens van leven en dood van Raymond Moody en Paul Perry.
OVER DE GRENS VAN LEVEN EN DOOD (REUNIONS)
Raymond A, Moody en Paul Perry Utrecht: Bruna, 1994
Raymond Moody is voornamelijk bekend om zijn pionierswerk op het gebied van de bijnadoodervaring. Dit nieuwe boek van hem (Paul Perry's aandeel is onduidelijk) ligt enigszins in het verlengde van dat werk. Het is echter de vraag of het zijn onderzoek naar bijna doodervaringen een goede naam zal bezorgen. Hoe interessant dit boek op zich ook is, het belang dat Moody er zelf aan hecht lijkt overdreven. Het beschrijft ervaringen, zowel van hemzelf als van proefpersonen, met een zelfgemaakt 'psychomanteum'. Een moderne nabootsing van oude orakels waarin spiegels of weerspiegelende vloeistoffen centraal staan. Bij zulke orakels konden levenden naar verluid in contact komen met de doden en hen over van alles raadplegen.
De schrijver legt de nadruk op het belang van spel en humor bij dit soort ervaringen, omdat ze de geest ontspannen en ontvankelijk maken voor onverwachte indrukken. Veel proefpersonen blijken ervaringen te krijgen van contacten met overledenen die over het algemeen erg echt lijken voor hen en die hen troost, opluchting en verwerking van verdriet bieden. De schrijver beweert daarom dat zijn orakel geschikt zou zijn om echte verschijningen van overledenen op te roepen. Hij geeft echter nauwelijks voorbeelden van ervaringen die men als meer dan wensprojecties zou moeten zien. Raymond Moody lijkt dan ook volledig oningewijd in de literatuur rond rouwprocessen. Hoeveel hij zich ook verdiept heeft in het merkwaardige spiegelkijken en de toepassingen hiervan binnen allerlei culturen, hij had zich ook eens grondig met de psychologie van het verlies van een dierbare kunnen bezighouden. Dit boek is dus weliswaar curieus, maar vooral ook erg naïef.
Moody blijkt trouwens wel op de hoogte van de literatuur rond spontane verschijningen maar hij lijkt zelfs daarbij 'banale' psychologische verklaringen niet serieus te nemen.
Hoe interessant Over de grens van leven en dood ook is in historisch opzicht en als hobbyboek voor occultisten, het is geen belangrijke bijdrage tot de parapsychologie. Sterker nog, het boek is riskant, omdat het in feite aanzet tot een soort glaasje draaien. Ook al vermeldt Moody wel gevaren van het spiegelkijken en raadt hij mensen die ermee willen experimenteren aan er deskundige hulp bij te betrekken alvorens ermee in zee te gaan, toch geeft hij doodleuk een handleiding voor het zelf bouwen van een psychomanteum bij de lezer thuis. Terwijl hij nota bene even daarvoor zelf heeft stilgestaan bij de ondergang van goedgelovige Xhosa's die door zo'n soort orakel tot noodlottige daden werden aangezet.
Het pleit dan ook erg voor de uitgever dat hij voorin het boek een waarschuwing heeft opgenomen. Raymond Moody is een belangrijk pionier geweest in het onderzoek naar leven na de dood en het is daarom te hopen dat hij voortaan oppervlakkige hobby's en serieus onderzoek beter uit elkaar weet te houden.
Titus Rivas
Deze recensie werd gepubliceerd in Prana 83, juni/juli 1994, blz. 89.