Reizen naar het verleden: terugschouw en reïncarnatieherinneringen

Geplaatst door

Titus Rivas (publicatiedatum: 21 August, 2006)

Samenvatting

Titus Rivas staat stil bij twee parapsychologische verschijnselen die allebei te maken hebben met informatie over het verleden: retrocognitie (terugschouw) en reïncarnatieherinneringen.

Tekst

Reizen naar het verleden: terugschouw en reïncarnatieherinneringen

door Titus Rivas

We kennen allemaal de sf-boeken, stripverhalen en films als 'Back to the Future' waarin het tijdreizen centraal staat. In dit artikel geen aandacht voor Professor Barabas of Michael J. Fox. In plaats daarvan wil ik stilstaan bij de reële wijzen waarop de menselijke geest naar het verleden kan reizen. Dit zijn de herinnering (inclusief die aan vorige levens) en de retrocognitie.

Reizen naar onze jeugd
We kennen waarschijnlijk bijna allemaal het verschijnsel dat plaatsen uit onze jeugd hele episodes van ons leven als kind naar boven kunnen halen. Allerlei dingen die we op die plek hebben meegemaakt kunnen weer terugkomen. Ik heb zelf onlangs het volgende meegemaakt. Ik kwam toevallig in de buurt van de plaats waar nog maar enkele jaren geleden een Rooms-Katholieke kerk uit mijn jeugd stond. Deze Christus Koning-kerk uit Hengstdal, een wijk in Nijmegen Oost, was volledig afgebroken met uitzondering van de gehavende toren. Ontroerd herinnerde ik mij plotseling weer hoe ik al weer enkele decennia geleden naar de spits van diezelfde toren had gekeken toen deze er een keer afgewaaid was. De spits had zo maar op de weg gelegen en had er groot en indrukwekkend uitgezien. Ik was er mee naar toe genomen door een 'oom' en mijn broertje was er ook bij. Bovendien was de afgebroken kerk het gebouw geweest waarin ik mijn Eerste Heilige Communie heb gedaan en hoewel ik al jaren geen christen meer ben, emotioneerde dit besef mij toch ook weer. De kerk was extra beladen geweest voor mij, zozeer zelfs dat ik er veel later nog over gedroomd had. De Christus Koning-kerk had daarbij gefungeerd als een soort universele tempel die symbolisch zorgde voor een sacrale continuïteit in mijn persoonlijke leven. En nu was hij dan botweg afgebroken, de prozaïsche realiteit van de stadsplanning houdt vaak geen rekening met jeugdherinneringen. Zo kennen we allemaal lokaties die ons, wanneer we ze bezoeken, verbinden met ons persoonlijk verleden.
Ook in collectieve zin bestaan er zulke plekken. Monumenten die ons herinneren aan een collectief, cultureel of natuurhistorisch verleden en zo de band met dat verleden versterken. Meestal gaat het daarbij dan niet om persoonlijke episodische herinneringen, maar om herinneringen aan feiten die we ons op school of uit de media eigen hebben gemaakt. Een pelgrimage naar Jeruzalem kan op die manier voor een christen een reis zijn naar het verleden van zijn of haar Heiland, omdat er veel plaatsen zijn die te maken hebben met het leven van Jezus.

Reizen naar het verleden van anderen
Los van het symbolische terugkeren naar het verleden van anderen, zoals ik boven al heb aangeduid, is er ook nog een letterlijke herbeleving van andermans verleden, namelijk in de parapsychologische zin van retrocognitieve ervaringen. De plaatsen in kwestie werken dan niet in op het eigen geheugen, maar induceren helderziendheid of telepathie met betrekking tot de ervaringen van anderen. Een mooi voorbeeld hiervan wordt beschreven door Dick West (1). De paragnost Joop van Limbeek werd eens een museum, de Prinsenhof, rondgeleid. "Wanneer deze in het ganggedeelte komt waar de moord (op Willem de Zwijger) is geschied, bij de trap dus, herhaalt hij: 'Die trap was anders, smaller en in een spiraalvorm. Trouwens de hele situatie is anders! Hier naast de trap was de deur, die is er nu niet meer. En hier bij die nis tegenover de trap, is de situatie ook veranderd. Nu hoor ik ineens kerkgezang, het zijn vrouwenstemmen.' En naar de muur wijzend: 'Daar! Kunt u dat thuisbrengen?' Dat kon men inderdaad. De heer Leeuw vertelde dat het geheel in zijn vroegste tijd een klooster was geweest met een kapel erbij. Later was een deel van de kapel afgescheiden. Daar is nu de ingang van het museum, maar het kerkgedeelte is altijd kerk gebleven.
'Ja', vervolgt Joop, toen ik het museum inging, merkte ik dat ik een kerk binnenkwam. Ik zie die nu zoals het vroeger was, dan keek ik neer op een altaar. Ik heb het gevoel alsof ik een paar treden moet afgaan om erbij te komen.'" Dit vermogen tot retrocognitie is niet alleen aan helderzienden voorbehouden. Bij sommige plaatsen zijn zulke aangrijpende dingen gebeurd, dat ook andere mensen zonder sterk ontwikkelde paranormale vermogens spontaan een kijkje kunnen nemen in het verleden dat bij die plaatsen hoort. Er is wat dat betreft een heel bekend verhaal over Versailles, maar omdat nogal wat deskundigen aan de betrouwbaarheid van dat verhaal schijnen te twijfelen, geef ik hier maar een ander voorbeeld. Het betreft een aantekening van ene Major-General Henry Darling, Burgess van Berwick-upon-Tweed (2). Henry Darling liet zijn woning verbouwen in 1781 en nam een paar werklieden uit Tweedmouth in dienst. Eén van hen kwam uit Cornhill-on-Tweed en 'zwoer op zijn erewoord, dat hij en zijn broers hadden gezien dat de koning van de Schotten werd gedood bij Flodden'. Deze man, John Redpath, was konijnen gaan stropen met zijn broers ten Westen van Branxton. Binnen een paar minuten werden ze omgeven door een zware mist uit Flodden Edge. Toen ze bij elkaar stonden, met strikken in hun hand, hadden ze door de mist gezien hoe gewapende mannen met elkaar vochten. Temidden van deze soldaten zat een roodharige man zonder helm te paard. Een minuut of twee zagen ze de man vechten tegen infanteristen. Tenslotte zagen ze dat de man van zijn paard af was gestegen en temidden van soldaten werd neergestoken. De mist trok weer op, en er waren geen voetsporen te zien. James IV van Schotland had rood haar en hun beschrijving van zijn banniers en schild bleek overeen te komen met de realiteit. De mannen waren bijna niet naar school gegaan en hadden geen benul van de historische achtergronden van die plek.
In het boek Psychic Archeology van Jeffrey Goodman (3) wordt overigens uiteengezet hoe de retrocognitieve vaardigheden van paragnosten benut zouden kunnen worden voor wetenschappelijk onderzoek naar het verleden van een bepaald oord. In sommige gevallen lijkt er in plaats van retrocognitie iets anders aan de hand te zijn bij een bepaalde plek. Mensen zien dan bovendien een man of vrouw (of dier) die ronddoolt op die bewuste lokatie. Van oudsher wordt dit verband gebracht met een overledene die als het ware is blijven 'kleven' aan die plaats door een traumatische gebeurtenis. Mijns inziens is dat in sommige gevallen inderdaad de beste verklaring. Vanuit het reïncarnatieonderzoek weten we namelijk dat zielen enige tijd kunnen blijven hangen bij een bepaalde plek (bijvoorbeeld uit het geval Veer Singh (4)). Psychologisch is het voorts bekend dat iemand zeer lang onder trauma's kan blijven lijden en het is de voor de hand liggend dat er na de dood niets principieel aan deze psychologische wetmatigheid verandert. Het blijft immers dezelfde ziel met dezelfde psychologie. Een voorbeeld van zo'n 'haunting' door een aardgebonden ziel is het volgende. In het clubhuis van de Lancaster Golf Club, het Jacobijnse Ashton Hall werd meermalen een 'White Lady' gezien en er is een legende die haar kan verklaren. Er wordt namelijk gezegd dat een jaloerse lord van Ashton voordat hij ten strijde trok in een of andere oorlog, beval zijn echtgenote op te sluiten in de toren van de Hall totdat hij terug zou komen, want hij was ervan overtuigd dat ze echtbreuk zou plegen. Hij kwam echter pas later terug dan hij had verwacht en toen hij aankwam was zijn vrouw overleden. Sindsdien is gezien hoe haar rouwende geest steeds door de toren rondloopt (5).

Reizen naar eigen vorige levens
De term 'deja-vu' wordt tegenwoordig te pas en te onpas gebruikt. Vaak wordt impliciet verwezen naar de bijna modieus te noemen overtuiging dat mensen die nu verliefd op elkaar worden reeds in een vorig leven met elkaar geleefd zouden hebben. De liefde op het eerste gezicht zou met name verklaard kunnen worden door het feit dat dat eerste gezicht in feite 'reeds gezien' was (hoewel niet letterlijk; het ging om een ander gezicht) in een vorig leven. Let wel, ik sluit niet uit dat dit soort dingen werkelijk voorkomen, maar het gaat te ver om er in ieder voorkomend geval voetstoots vanuit te gaan. Ruimer genomen, is deja-vu een term geworden die mysterie moet uitdrukken en bepaalde winkels en dergelijke worden daarom zo genoemd. Maar in deze context bedoel ik vanzelfsprekend iets anders. Het gaat me nu om plaatsen uit vorige levens die net als plaatsen uit één en hetzelfde leven herinneringen oproepen bij degene die ze bezoekt. Geen herinneringen die horen bij iemand anders, maar bij die persoon zelf dus. Bestaat hier bewijsmateriaal voor? Meer dan men wellicht zou denken. Het beste argument hiervoor wordt gevormd door gevallen van kinderen die zich vorige levens herinneren en dan nadat ze daar al in detail over verteld hebben, plaatsen herkennen en er bijvoorbeeld de weg weten. Zo'n geval is dat van Jagdish Chandra (6). Jagdish Chandra kon zich veel details herinneren van zijn vorige incarnatie als Jai Gopal. Eenmaal naar de stad gebracht van zijn vorige leven, wist hij vanaf de hoofdstraat de weg te vinden naar het huis van zijn verzorger Babu Pandey bij de rivier. De afstand bedraagt zo'n 0,4 km, maar er zijn een heleboel steegjes en nauwe straatjes tussen de hoofdstraat en het genoemde huis. Dit geval geeft aan dat iemand zeker herinneringen kan hebben aan een plek uit zijn of haar vorige leven. Vervolgens is de stap naar het volgende geval, dat ik zelf heb onderzocht, niet al te groot. Het betreft een jongen in zijn puberjaren die op schoolreisje naar Italië, de plaats Florence aandeed. Hij had vanaf een bepaald punt in de stad het gevoel dat hij de plaats herkende. En hij wist vanaf dat ogenblik de rest van de middelbare scholieren precies de weg te wijzen. Hij voerde hen zonder omwegen naar de Ponte Vecchio.Een ander geval dat ik zelf onderzocht heb, is dat van ene Fien. Al in haar jeugd had deze vrouw beelden gehad van een boerendorpje. Maar pas toen ze volwassen was geworden en haar vakantie in Frankrijk doorbracht, zag ze het bewuste dorp terug. Er kwamen daarbij beelden bij naar boven van een dodelijk ongeluk dat ze zelf als jong meisje in een vorig leven had meegemaakt. Hoewel de herinneringen niet geverifieerd konden worden door mijn team, is het verhaal op zich goed als werkelijk deja-vu op te vatten.
Een nog duidelijker geval van werkelijke deja-vu wordt tenslotte beschreven door het echtpaar Harrison in hun ontroerende boek dat pas vertaald is voor Ankh-Hermes door Patricia Meuws (7). Een zekere Mandy Richards uit Llandyfyl reed toen ze twee was met haar ouders naar een tante die pas verhuisd was. Vlak buiten Harleston, een plaatsje waar ze in dit leven nooit geweest was, gilde ze: 'O mamma, kijk daar maakte de oude man al die ringen.' Ze wees naar een bouwval met een zwart dak van teer. Ze bracht deze herinnering expliciet in verband met haar vorige leven. De Harrisons slaagden erin om van de afdeling bevolking in Norwich de bevestiging te krijgen dat er in 1868 inderdaad een zilversmid met een eigen bedrijfje in de buitenwijken woonde en werkte. Mensen die (om welke reden dan ook) niet aan de gedachte van reïncarnatie willen, proberen dit soort deja-vu ervaringen af te doen als fantasie of toeval, maar in zo'n geval als dat Mandy is zoiets niet serieus te nemen. Anderen doen het voorkomen alsof alle vormen deja-vu opgevat kunnen worden als retrocognitie. Maar dat iets in principe misschien het geval zou kunnen zijn, wil niet zeggen dat het daarmee ook direct de plausibelste verklaring is. In sommige gevallen, zoals dat van Mandy Richards, gaat het bij deja-vu ervaringen ongetwijfeld om reizen naar het eigen verleden, om herinnering dus en niet om paranormale terug-schouw.

Noten
1. Dick West, Gisteren en morgen is ... NU!, Visioenen en gedachten van de paragnost Joop van Limbeek, p. 146, Deventer 1982. Ankh-Hermes.
2. Raymond Lamont Brown, A casebook of military mystery, p. 37., Patrick Stephens, Cambridge 1974.
3. Jeffrey Goodman, Psychic archeology, Granada, Londen 1977.
4. lan Stevenson, Cases of the reincarnation type: Ten cases in India, University Press of Virginia, Charlottesville 1975.
5. Peter Underwood, Ghosts of North-West England, Fontana/Collins, Glasgow 1978.
6. lan Stevenson, Cases of the reincdrnatwn type: Ten cases in India, University Press of Virginia, Charlottesvilie 1975.
7. Peter en Mary Harrison, Reïncamatieverhalen van kinderen, Ankh-Hermes, Deventer 1995.

Dit artikel werd in 1996 gepubliceerd in Prana, 93, februari/maart, 23-26.

Contact: titusrivas@hotmail.com