Is de populariteit van samenzweringstheorieën terecht?
Geplaatst door
Titus Rivas (publicatiedatum: 20 October, 2020)
Samenvatting
In vrijzinnig spirituele kringen staan veel mensen sceptisch tegenover gangbare opvattingen over de werkelijkheid. Dit is nogal eens terecht, maar kan negatief uitpakken als men zomaar uitgaat van het bestaan van complotten.
Is de populariteit van samenzweringstheorieën terecht?
door Titus Rivas (namens Stichting Athanasia)
In vrijzinnig (niet-dogmatische) spirituele kringen staan veel mensen sceptisch tegenover gangbare opvattingen over de werkelijkheid. Dit is vaak terecht, zeker waar het gaat om het materialistische wereldbeeld en de onredelijke afwijzing van het bestaan van paranormale ervaringen.
Maar er zijn ook voorbeelden te geven waarbij mensen doorslaan in hun wantrouwen. Dan wordt hun eigen houding onredelijk en gesloten. Dit fenomeen zien we bijvoorbeeld onder spirituele aanhangers van wilde complottheorieën.
Materialisme
De gevestigde wetenschap heeft het nog altijd nauwelijks tot zich door laten dringen dat er een enorme hoeveelheid bewijsmateriaal verzameld is voor paranormale verschijnselen. Dit zijn in het algemeen fenomenen die niet in het dominante wereldbeeld passen, en samenhangen met de geest, de psyche of het bewustzijn. De reguliere wetenschap stelt dat zulke dingen als telepathie, psychokinese of een voortbestaan na de dood niet bestaan, en zelfs dat ze niet kúnnen bestaan. Dat baseert ze op haar wereldbeeld waarbinnen alleen de materie echt van belang is en de psyche hoogstens een machteloos bijverschijnsel van die materie is.
Deze vreemde opstelling staat haaks op onze alledaagse beleving en natuurlijk ook op het wereldbeeld van vrijzinnig spirituele mensen. Het is volkomen terecht als we ons ertegen verzetten en genoeg hebben van de dominante ontkenning van het paranormale. In zekere zin kan men spreken van een ‘samenzwering’ vanuit de reguliere wetenschap die de acceptatie en vooruitgang van de parapsychologie ondergraaft. Het gaat dan om een samenzwering tussen materialistische ‘skeptici’, doorsnee geleerden en een groot deel van de mainstream media.
Het is overigens geen samenzwering om de mensheid in het verderf te storten. De aanhangers van het materialisme geloven werkelijk dat de parapsychologie een pseudowetenschap is en denken dat ze ons moeten verlossen van bijgeloof. Maar het pakt wel erg negatief uit, dus is het alleen maar begrijpelijk als men er moeite mee heeft.
Samenzweringstheorieën
Er bestaan hoe dan ook situaties waarin verschillende partijen met elkaar samenwerken om hun doelen te bereiken, terwijl dit zeer nadelig uitpakt voor anderen. Het is dan niet idioot om te spreken van een samenzwering. Een samenzweringstheorie kan in principe dus juist zijn. Een theorie die je bijvoorbeeld van oudsher in linkse kringen hoort, is dat ondernemers en een rechtse overheid samenspannen om een ongebreideld kapitalistische, ‘neoliberale’ orde te creëren en zo de kloof tussen arm en rijk te vergroten. Een ander voorbeeld betreft de theorie dat extreem rechtse groeperingen contact met elkaar onderhouden om overal fascisten aan de macht te helpen.
We hebben het over theorieën die misschien niet waar zijn, maar in ieder geval niet al bij voorbaat ingaan tegen het gezond verstand.
Daarnaast bestaan er ook complottheorieën die naar alle waarschijnlijkheid uit de lucht gegrepen zijn. Ze kunnen gevaarlijk zijn als ze ernstige beschuldigingen bevatten tegen personen of groepen die in werkelijkheid onschuldig zijn. In vrijzinnig spirituele kringen kunnen zulke theorieën gepaard gaan met de claim dat ze berusten op gechannelde wijsheid of helderziende waarnemingen. Dit kan het extra moeilijk maken om de theorieën te negeren.
Concrete voorbeelden
– Coronacrisis
Dit stuk is geschreven in mei 2020, vlak voordat de strenge maatregelen van de Nederlandse regering in verband met de coronacrisis zouden worden versoepeld. Het is allemaal dus nog bijzonder actueel.
Overal op de wereld hebben regeringen maatregelen genomen om het coronavirus oftewel Covid-19 zo veel mogelijk in te perken. In sommige gevallen ging het om een volledige lockdown, waarbij mensen weken- of maandenlang thuis moesten blijven. In bepaalde gevallen, zoals dat van Nederland was er sprake van een ‘intelligente’, beperkte lockdown.
Alleen al het feit dat niet elk land de crisis op dezelfde manier aanpakte, geeft aan dat er redelijke kritiek mogelijk is op concrete maatregelen. Ook de informatievoorziening verschilt. Sommigen doen bijvoorbeeld alsof beperkingen zoals anderhalve meter afstand houden tot elkaar, wel eens voorgoed de nieuwe norm kunnen worden. Terwijl anderen eerder spreken van maatregelen die we maximaal nog enkele maanden hoeven vol te houden Het ligt voor de hand dat dit tot verwarring en kritiek leidt. Nog afgezien van het feit dat een wereld waarin de maatregelen voorgoed gehandhaafd zouden blijven op den duur niet meer leefbaar zou zijn voor de mens.
Bepaalde critici, zoals Robert Jensen draven te ver door wanneer ze ongenuanceerd pleiten voor het opheffen van de lockdown en beweren dat die lockdown niet eens nodig was. Ze stellen dat de vérgaande beperkingen onvoldoende in verhouding staan tot de ernst van de crisis. Er zouden relatief gezien ongeveer evenveel mensen overlijden door het coronavirus als door een gewone griepepidemie. De maatregelen zouden daarom niet ingevoerd zijn om mensen te beschermen tegen het virus, maar zuiver om de mensheid te onderwerpen aan een dictatuur. Er zouden uiteindelijk alleen maar regels bij komen en democratieën zouden uiteindelijk veranderen in totalitaire politiestaten.
Deze nogal extreme samenzweringstheorie gaat meteen al de mist in, namelijk wanneer ze stelt dat de coronacrisis niet ernstiger is dan een gemiddelde griepcrisis. Ook is het vreemd om te veronderstellen dat regeringen de vrijheid steeds verder willen inperken terwijl er juist versoepeling van maatregelen optreedt.
Robert Jensen, maar bijvoorbeeld ook journalist Martin Vrijland roepen mensen desondanks op om in opstand te komen tegen de overheid en haar “ongrondwettelijke” maatregelen.
– 5G
Nieuwe uitvindingen op technisch of medisch gebied worden meestal als vooruitgang gezien, maar niet wanneer je ervan uitgaat dat vernieuwing feitelijk in dienst staat van een gruwelijke samenzwering.
Dit geldt momenteel bijvoorbeeld voor 5G, de nieuwste generatie mobiel internet en de supersnelle opvolger van 4G. Er kunnen op het 5G-netwerk in potentie snelheden van 1,25 Gigabite per seconde gehaald worden, wat honderden keren sneller is dan 4G.
Er zijn mensen die geloven dat 5G zeer schadelijk is. De elektromagnetische velden die erbij gebruikt worden zouden de kans op kanker en andere ziektes vergroten of hoofdpijn, duizeligheid en vermoeidheid kunnen veroorzaken. Deskundigen spreken dit over het algemeen tegen en zeggen dat reële risico’s pas optreden als er limieten worden overschreden, hetgeen in de praktijk bijna nooit gebeurt. Echte tegenstanders van 5G zoals het bekende Nederlandse medium Robbert van den Broeke stelt dit echter niet gerust. Hij beweert dat de “zeer gevaarlijke straling van 5G” bedoeld is om “controle te houden over het hele volk” of zelfs individuele mensen op afstand te doden. Buitenaardse wezens zouden Robbert daarom hebben gewaarschuwd tegen 5G. Als de mensheid zo doorgaat met de technologische vooruitgang zou binnen 20 jaar al het aardse leven vernietigd kunnen worden.
De jonge Zwitserse spirituele auteur Christina von Dreien waarschuwt mensen zelfs al jaren op een vergelijkbare manier voor 5G-straling. Het zou een serieuze bedreiging vormen voor ons allemaal, zelfs als we geen mobiele telefoon hebben. Het zou ons energielichaam en onze spirituele ontwikkeling blokkeren, waardoor mensen minder in staat zijn om verbinding te maken met het Licht.
Onder aanhangers van dergelijke theorieën bestaat dan ook meer dan gemiddeld begrip voor anti-5G activisten die zendmasten in brand steken. Ironisch genoeg kunnen dergelijke acties zelf juist gevaarlijk zijn en leiden tot een verminderde bereikbaarheid van bijvoorbeeld medische hulpdiensten.
Dat sommigen het nog bonter maken, zien we bijvoorbeeld bij letterkundige, documentairemaakster en graancirkel-onderzoekster Janet Ossebaard. Net als bijvoorbeeld Robert Jensen beschouwt zij het coronavirus als niet meer dan een doorsnee, mild griepvirus. Ze heeft een vierdelige documentaire gemaakt, die op grote schaal bekeken en gedeeld is, met name ook in alternatieve spirituele kringen.
Ossebaard beweert dat ze een neus heeft voor “dingen die niet kloppen”. Dat komt echter niet overeen met haar conclusies. Zo stelt ze dat er een direct verband bestaat tussen de coronacrisis en 5G. Ze beweert dat 5G voor griep-achtige verschijnselen zorgt en dat deze symptomen worden verklaard door een besmetting met het coronavirus, terwijl ze in feite berusten op de effecten van 5G.
– Vaccinaties
Volgens Ossenbaard zitten de grote farmaceutische bedrijven, maar ook Bill Gates achter de coronacrisis. Ze zouden uit zijn op totale controle over de bevolking door middel van 5G en tevens door vaccinaties. Via een wereldwijd vaccinatieprogramma tegen corona krijgt iedereen volgens Ossebaard minuscule technologie ingespoten waarmee een elite totale controle krijgt over de burgers. Dit soort volkomen onbewezen, wilde beweringen sluit aan bij andere vérgaande onwaarheden over vaccinatie. Er zijn bijvoorbeeld mensen die denken dat vaccinatie geen positief effect heeft, maar juist leidt tot ziekten en bovendien kan leiden tot gedragsproblemen en autisme.
Dit soort theorieën kunnen net zo ongefundeerd zijn als complottheorieën die opgeld doen onder fundamentalistische moslims of christenen, maar ook onder rechtse “liberrtariërs” in de Verenigde Staten. Deze laatsten richten zich vooral tegen progressieve, linkse bewegingen, alsof die er vooral op uit zijn om de moderne westerse samenleving en traditionele waarden te ondergraven.
Een extreem voorbeeld in deze hoek is de Amerikaan Alex Jones. Hij verkondigde bijvoorbeeld dat de aanslagen van 11 september 2001 het werk waren van een gewetenloze elite die een “nieuwe wereldorde” wilde stichten.
De slechteriken
Bij alle genoemde complottheorieën is uiteraard sprake van boosdoeners die met hun snode plannen de hele wereld willen beheersen. Verontrustend is dat men in dit verband vaak aansluit bij eeuwenoude en allang ontkrachte beschuldigingen aan het adres van Joden of de vrijmetselarij. Het gaat om telkens herhaalde leugens die ook al eerder gebruikt zijn door Jodenhaters (bijvoorbeeld in de antisemitische vervalsing getiteld De Protocollen van de Wijzen van Zion) of ultrarechtse groeperingen.
Iemand als David Icke haalt dergelijke desinformatie aan en ontkent tegelijkertijd dat hij tegen Joden is. Het gaat volgens hem om “Zionisten” en dan met name bepaalde Joodse families zoals de Rockefellers. Icke gaat nog veel verder dan de gemiddelde complotdenker, omdat hij niet alleen gelooft in een samenzwering door aardse slechteriken, maar dit ook nog eens verbindt aan reptielachtige buitenaardse wezens die de mensheid willen onderdrukken. Bepaalde Joodse en andere invloedrijke families, zoals het Engelse koningshuis, zouden bijvoorbeeld deels van reptielachtige afkomst zijn en op die manier de belangen van de buitenaardsen dienen. Zijn theorie klinkt zo volkomen absurd dat het bijna ongelooflijk lijkt dat er mensen zijn die hem serieus nemen, maar het zijn er heel veel.
Negatieve effecten
Complotten of samenzweringen bestaan, maar er is geen enkele reden om te geloven in wilde en ongefundeerde theorieën die van fantasie en loze associaties aan elkaar hangen.
Er zitten allerlei uiterst negatieve gevolgen vast aan het geloof in irrationele samenzweringstheorieën. Zoals de weigering zich aan redelijke regels te houden tijdens de coronacrisis, het in brand steken van zendmasten, en het mijden van vaccinaties. Maar ook losgeslagen haat tegen groepen of individuen zoals Bill Gates of George Soros.
Het is jammer als dit soort theorieën worden overgenomen door mensen met een spirituele achtergrond. De verwerping van het materialistische wereldbeeld is zeker terecht, maar dat wil niet zeggen dat we voortaan kritiekloos achter allerlei goeroes moeten aanlopen. Dit is bijzonder gênant en gevaarlijk, en speelt anti-spirituele krachten bovendien alleen maar in de kaart.
We raden lezers daarom aan altijd kritisch te blijven over complottheorieën en van niemand te eisen er voortaan in te gaan geloven.
Meer informatie
– Aliens waarschuwen voor dodelijke 5G-straling (interview met Robbert van den Broeke). https://youtu.be/F9GLSLiHNoU
– De wereld van complotdenker Janet Ossebaard
https://pointer.kro-ncrv.nl/artikelen/de-wereld-van-complotdenker-janet-ossebaard
– Harry Hol: Janet Ossebaard vertelt aantoonbare onzin over Corona en 5G https://youtu.be/0gDdVpQcPqI
– Ongehoord Nederland publiceert video met 28 onjuiste en onbewezen uitspraken over het coronavirus. https://pointer.kro-ncrv.nl/artikelen/ongehoord-nederland-publiceert-video-met-28-onjuiste-en-onbewezen-uitspraken-over-het
– Peter Edel. Janet Ossebaards gevaarlijke kolder over corona.
https://www.krapuul.nl/blog/2746448/janet-ossebaards-gevaarlijke-kolder-over-corona/
– Peter Edel. De samenzweringsroes. https://joop.bnnvara.nl/opinies/de-samenzweringsroes
– Robbert en Dennis roepen aliens op voor 5G-zendmast. https://youtu.be/7TfjJ1cB6Lo
– Robert Jensen https://www.youtube.com/channel/UCJhaXFCnz8qYWhY2pElETug
Gepubliceerd in Paraview, 2020.